Những bước Về Linh - Phần 2

 

Mai về, ta lại uống say ”

Thạch Sanhdạ thẳng lòng ngay, vâng lời

Nào ngờ, vừa bước tới nơi

Đã gặp tức thời một trận cuồng phong

Trăn tinh hiện tướng như Rồng

Đôi mắt như cục than hồng long lanh

Xông vào định nuốt Thạch Sanh

Quả là cơ hội hùng anh trổ tài

Quần nhau ⁽⁶⁵⁾ suốt một đêm dài

                 Từ sao Hôm đến sao Mai mới dừng

 

 

 

 

Với hồi kết cục lẫy lừng

Xác trăn tinh giữa một vùng máu loang

Và, Thạch Sanh dáng hiên ngang

Chặt đầu trăn, vác “ vinh quang ” về nhà

Thôngnghe tiếng gọi, ngỡ là

Hồn oan của Thạch về mà kêu … oan

Vội vàng rối rít kể, than:

Rằng : “ Em chớ giận … muôn vàn … xin tha!

Chẳng qua anh vướng mẹ già

              Nên đành mượn mạng em mà tồn sanh …”

 

Nghe Lý Thông kể ngọn ngành

Thạch Sanh mới hiểu ông anh hại mình

Tuy nhiên, bản tính trời sinh

Bao dung, độ lượng, quê mình vị tha

Sanh bèn an ủi cả nhà

Rồi thuật lại trận hàng ma vừa rồi

Lý Thôngdạ thú mặt người

Lại mồm năm, lại miệng mười trá điêu ⁽⁶⁶⁾

Rằng : “ Nguy hiểm biết bao nhiêu.

                   Trăn tinh là vật vua yêu nhất đời

 

                              Thôi, thì mau trốn đi thôi

Vua mà biết được thì tôi mất đầu ”

Thạch Sanh chơn chất biết đâu

Bèn từ giã bạn trốn mau lên rừng

Và anh chàng rượu Lý Thông

Vác đầu trăn chạy đùng đùng về kinh

Gặp Vua kể lể công mình

Rằng tài thế nọ, rằng tình thế kia

Thôi thì miệng cứ tía lia

                    Trò đời vậy : làm dở thì nói hay !

 

 

 

 

Vua nghe dệt gió thêu mây

Cũng hớn hở tốt tươi thay mặt Rồng

Bèn đem chức lớn mà phong

Một danh Đề Đốc oai phong đẩy đà

Bấy giờ công chúa ngọc ngà

Một hôm ra dạo vườn hoa một mình

Bỗng đâu có lão yêu tinh

Bay ngang, bắt gặp “ cái xinh trên đời ”

Bèn sà xuống cắp lấy người

                    Và bay đi tận xa vời man thiên

 

Mất cô công chúa thiên kim

Nhà vua ra lệnh kiếm tìm khắp nơi

Lệnh truyền ai kiếm được người

Thì ngôi phò mã mười mươi sẵn dành

Lại nói về chàng Thạch Sanh

Từ lâu về chốn rừng xanh ẩn mình

Sợ Vua bắt tội bắt tình

Một hôm ngẩng ngó trời xanh bạt ngàn

Chợt thấy một con đại bàng

          Quắp ⁽⁶⁸⁾ một cô gái bay ngang qua rừng

 

Thạch Sanhvội vã giương cung

Mũi tên trúng cánh chim lưng chừng trời

Và từng giọt máu rơi… rơi…

Thạch Sanhmột dạ cứu người, bám theo

Dấu máu, qua lũng qua đèo

Dẫn đến hang nọ cheo leo thượng ngàn.

Thạch Sanhđánh dấu miệng hang

Đoạn tiếp tục sống lang thang trong rừng

Về phần quan lớn Lý Thông

                Sau khi công chúa thất tung, ⁽⁶⁹⁾ vua bèn

 

 

 

 

Lệnh cho y gắng công tìm

Ví mà kiếm được, vua bèn thưởng cho

Cái ngôi phò mã thơm tho

 Và mai sau, cả ngôi vua ngọt ngào

Lý Thônghứng chí xiết bao

Bèn bày mưu mở ra bao hội hè

Có trăm họ đến xem, nghe

Để quan do thám tiện bề phong thanh

Thế rồi, ngày nọ, Thạch Sanh

            Nghe vua mở hội yến oanh tưng bừng

 

Bèn tìm đến gặp Lý Thông

Thiệt thà kể hết tích tông đại bàng

Lý Thôngmừng rỡ, bảo chàng

Dẫn y tìm đến cửa hang … cứu người

Cửa hang đã cao ngất trời

Miệng hang còn thẳm mù khơi … mịt mù…

Lý đường mật ⁽⁷⁰⁾ Thạch : “ Bây giờ

Em hãy xuống trước để dò nông sâu

Còn anh, anh sẽ theo sau.”

              Đoạn cho lính thả dây vào miệng hang

 

Thạch Sanhvâng lệnh, mở đàng

Lần dây xuống mãi, cả ngàn thước sâu

Tới nơi mò mẫm hoài lâu

Gặp công chúa, đang ngồi đau phận mình.

Hỏi thăm lão đại bàng tinh

Nàng rằng bị trúng tên linh chưa lành

( Cũng may bị mũi tên hành

Nên nàng mới giữ được mình trắng trong)

Khúc nội tình ⁽⁷¹⁾ tự vừa xong

               Thạch Sanh bèn gọi Lý Thông để rồi

 

 

 

 

Sợi dây buộc sẵn thúng ngồi

Đưa công chúa thoát khỏi nơi giam cầm

Nết đâu bất nghĩa bất nhân

Đã đang tay lại nhẫn tâm dường này

Kéo dây chưa được một giây

Lý Thông đã rút phăng dây cho đành

Để “mình ên” chú Thạch Sanh

Dưới hang sâu - đối diện tinh đại bàng

Lại để “vẹn nghĩa bạn vàng”

               Còn sai khiêng đá bít hang tức thời

 

 

Đoạn, kèn trống cử vang trời

Gã đưa công chúa vãng hồi về kinh

Gặp vua, dệt ngược sự tình

Báo công xạo để mưu dành lợi to

Nói về công chúa, bấy giờ

Gặp bao hung hiểm, mưu mô, lọc lường

Trong cơn sợ hãi đau thương

Tâm thần chấn động, khiến nường ⁽⁷²⁾ hóa câm

Thế là mặc sức Lý Thông

             Tô rồng vẽ phượng với ông vua lành

 

Trở về với chuyện Thạch Sanh

Dưới hang sâu tất đụng tinh đại bàng

Lão tinh ỷ mạnh, nghênh ngang

Há họng phun lửa những toan đốt người

Thạch Sanhlão luyện phép trời

( Ba mươi sáu phép tuyệt vời thần thông )

Hổ long một trận thư hùng

Cuối cùng, thiên lý chẳng chung gian tà

Đại bàng tinh hóa ra ma

              Ba nhát búa chặt thành ba khúc rời

 

 

 

 

Giết được tinh đại bàng rồi

Ông còn cứu được một người bị giam

Chính là Thái Tử Long Vương

Bèn đưa về tận quê hương Thủy Tề

Long Vươngcảm kích trăm bề

Bèn xin tặng cả kho kia ngọc vàng

Nhưng sanh chẳng hứng chẳng màng

Chỉ xin nhận một cây đàn khảy chơi

Xong xuôi, trở lại cõi người

                 Cây đa bến cũ đẹp lời quê hương

 

Bấy giờ, hai kẻ bất lương

Trăn tinh với lão đại bàng một khi,

Bị Thạch Sanh cướp mạng đi

Thì hồn chúng mất nơi về náu nương

Lang thang xó chợ đầu đường

Một hôm ngẫm nghĩ tìm phương trả thù

Bèn vào trộm của kho vua

Rồi dùng của ấy phao vu ⁽⁷³⁾ cho chàng

Khiến Thạch Sanh mắc hàm oan

              Bị quan ngu muội bắt giam gia hình ⁽⁷⁴⁾

 

 

Thạch Sanh đau đớn phận mình

Bèn nâng đàn gảy khúc tình oan khiên

Khúc đàn như khúc trích tiên

Bâng khuâng nhớ giãi thanh tuyền bồng lai

Khúc đâu như khúc trúc mai

Vắng cô công chúa lấy ai bạn cùng

Một đời được mấy anh hùng

Bỏ chi cá chậu chim lồng mà chơi

Tưởng rằng đàn để mua vui

               Ai hay đàn ấy ai đời đàn tiên

 

 

 

Tiếng trầm tiếng bỗng liên miên

Lại thành ngôn ngữ nói lên vạn lời

Nghe tiếng đàn vọng bên trời

Hốt nhiên công chúa bật lời nói lên

“Xin vua cha hãy cho tìm

Người vừa gảy khúc đàn tiên vào chầu “”

Gặp vua, Thạch kể đuôi đầu

Mới hay có kẻ công hầu Lý Thông

Chỉ là một đứa lường công

             Một đứa “sáo đội lốt công”, vô nghì

 

Và tên tù mọt gông kia

Lại là một bậc nam nhi anh hùng

Vẹn tròn hai chữ hiếu trung

Vua nghe vỡ lẽ, thẹn thùng, xót thương

Bèn đem công chúa thiên hương

Gả cho“ hào kiệt phi thường ” Thạch Sanh

Lại đem đạo lý gian manh

Giao cho phò mã mặc tình giết, tha

Thạch Sanh,với lượng hải hà

                   Bèn đem đạo lý thiết tha giải bày

 

Rồi truyền lệnh xuống tha ngay

( Mở vòng đơn : ác tội này , người tha

Nhưng “trời” lại chẳng bỏ qua

Nên trên đường trở về nhà, Lý Thông

Lại đụng phải một cơn giông

Rồi sét đánh trúng, chết không kịp … buồn ! )

Chuyện xưa ghi rõ tích tuồng

Thạch Sanh, sau rốt, được luôn ngai vàng

Có điều chẳng để vênh vang

           Chỉ là phương tiện cho chàng giúp dân

 

 

 

 

Dựng xây một nước Vạn Xuân

Tự do hạnh phúc mười phân vẹn mười

Thạch Sanh: Sự tích “ đạo trời”

Thạch Sanhsự tích “ lòng người Việt Nam ”

“ Cho khế ”thì được “ trả vàng”

Trồng cây được quả, gieo an được lành

Tiếng đàn kỳ diệu Thạch Sanh

Từ ngàn xưa đã xây thành Thăng Long

Để cho đẹp cõi Tiên Rồng

           Cõi Tâm Linh, cõi sắc không tuyệt vời

 

Ý xuân ai gọi vào đời

Bước ta những bước mặt trời đi lên

Quê ta, quê mẹ ru hời

Điệu ru muôn thuở, tao nôi ngọt ngào

Nhịp con tim đập rạt rào

Bước ta, những bước đi vào Phương Nam 

Cùng mẹ Liễu Hạnh đoan trang

Ta đi những bước xênh xang ngọc hài

Đi từ NamĐịnh ( Phủ Giầy )

        Đền Sòng ( Thanh Hóa ) tới đây thượng nguồn

 

Của dòng thơ mộng sông Hương

Nơi điện Hòn Chén trầm hương ngọc ngà

Vào Nha Trang gặp Nư Gar

Lên Tây Ninh gặp điện Bà Đen thiêng

( Linh Sơn Thánh Mẫu ).Rồi lên

Núi Sam Châu Đốcmẹ hiền Phương Nam

Gọi Bà Chúa Xứ núi Sam

Bao nhiêu tao ngộ trên đàng hóa thân

Bấy nhiêu tâm thức cộng đồng

       Của dân Lạc Việt thờ chung mẹ Hiền

Xinh thay tâm thức Rồng Tiên

Thần Tiên Thánh Phật đẹp miền tâm linh

Cho ta vẹn bước đăng trình. 

 

                                        

 

 

                                         Viết xong ngày 18 tháng 8 năm 2008

                                  

                                                  Huỳnh Uy Dũng

 

 

Chú thích:

1. Trấn biên cương: giữ yên bờ cõi

2. Đề huề: đông đủ và vui vẻ hòa thuận.

3. Tứ bất tử:  Tản Viên Sơn Thánh, Chử Đồng Tử,  Thánh Giống và Thánh Mẫu Liễu Hạnh .

4. Cõi phàm: nơi trần gian, thế giới mà con người đang sống.

5. Giá vũ đằng vân: (nhân vật trong chuyện thần thoại) cưỡi mây cưỡi mưa mà đi trên không.

6. Phổ độ quần sanh: cứu khắp mọi người, mọi loài, theo quan niệm Phật giáo.

1. Tam tòa: ba ngôi vị
2. Sơn lâm: chốn núi rừng.
3. Búng báng: một loại cây mọc hoang trong rừng ẩm nhiệt đới, cùng họ với dừa, mặt dưới lá hơi trắng, thân cho một thứ boat ăn được.

10.Kinh bang tế thế: trông coi việc nước, cứu giúp người đời.

11.Thượng ngàn: chốn núi rừng.

12. Phong điều vũ thuận: gió thuận mưa hòa.

1.  Thung huyên: cũng chính là xuân huyên, có nghĩa là cha mẹ( ví với cây xuân và cỏ huyên, hai loài cây cỏ sống lâu.)
2.  Nam ty nữ tôn : trọng nam khinh nữ.
3.  Thiên hương quốc sắc: chỉ vẻ đẹp sắc nước hương trời.
4.  Nhũ danh: tên lúc mới đẻ; phân biệt với tên chính thức trong khai sinh.
5. Ngư tiều canh mục: đánh cá , đốn củi , chăn nuôi , cấy trồng
6.  Đàn tràng: đàn dựng lên để làm lễ Phật, đặc biệt để làm lễ giải oan theo đạo Phật.
7.  Chỉn chu: chu đáo cẩn thận không chê trách gì được.
8.  Cù lao: sự vất vả khó nhọc( thường nói về công nuôi dưỡng của cha mẹ)
9.  Tiêu diêu: đi chơi đây đó với tâm hồn thảnh thơi, không vương vấn chuyện đời.
10.  Phật Mẫu Man Nương: truyền thuyết kể rằng Phật Mẫu Man Nương là người con gái rất sùng đạo , năm 12 tuổi đến theo học đạo ở chùa Linh Quang , Tiên Du , tỉnh Bắc Ninh. Tại chùa có thiền sư Khâu Đà La là một vị cao tăng đầu tiên sang Việt Nam truyền đạo tại đây. Một hôm Man Nương ngủ ở thềm, Khâu Đà La bước qua người, sau đó bà thụ thai. Cha mẹ Man Nương trách cứ thì Khâu Đà La dặn rằng đó là con Phật, không phải lo phiền. 14 tháng sau, Man Nương sinh hạ một người con vào ngày 8 tháng 4, đem đến chùa trả lại cho thiền sư, ông gõ gậy tích trượng vào cây Dung thụ ở cạnh chùa, cây Dung tách ra,thiền sư để đứa bé vào trong, cây khép lại. Khâu Đà La trao cho Man Nương cây gậy và dặn khi nào hạn hán thì đem gay cắm xuống đất để cứu nhân dân. Khi vùng Dâu bị hạn hán ba năm liền , nhớ đến lời dặn của ông , Man Nương đã đem cây gậy thần cắm xuống đất. Ngay lập tức nước phun lên, cây cối, ruộng đồng lại tươi tốt và chúng sinh thoát nạn hạn hán. Tiếp đó có trận mưa to, cây Dung thụ bị gió bão quật đổ xuống sông Thiên Đức- sông Dâu rồi trôi về Luy Lâu. Khi đó thái thú Sĩ Nhiếp cho quân lính vớt lên để làm nóc Kính Thiên , nhưng không ai lay chuyển nổi. Man Nương đi qua liền xuống sông , buộc dải yếm vào thì kéo cây lên dễ dàng. Sĩ Nhiếp thấy thế kinh sợ, tuyển 10 người họ Đào tạc tượng tứ pháp là Pháp Vân – Pháp Vũ –Pháp Lôi – Pháp Điện tượng trưng cho Mây- Mưa- Sấm- Chớp để thờ. Khi tạc tượng gặp trong thân cây có một khối đá bèn vứt xuống sông. Đến đêm thấy lòng sông rực sáng, Sĩ Nhiếp cho người vớt nhưng không tài nào vớt được. Man Nương bèn đi thuyền ra giữa sông thì khối đá tự nhiên nhảy vào lòng. Khối đá ấy gọi là Thạch Quang Phật ( Phật đá tỏa sáng ). Bốn pho tượng tứ pháp được thờ ở bốn chùa Dâu Đậu, Tướng, Dàn ở Thuận Thành, Bắc Ninh. Làng Mãn Xá lập chùa Phúc Nghiêm thờ Man Nương, gọi là Phật Mẫu, nên gọi chùa này là chùa Tổ. Hàng năm vào ngày hội chùa Dâu thì ba làng Đậu , Tướng , Dàn rước tượng Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện về chùa Dâu gặp Pháp Vân rồi bốn chị em về chùa tổ thăm mẹ. Thời Pháp, chùa Đậu bị phá nên tượng pháp vũ để ở chùa Dâu. Thạch Quang Phật cũng được thờ tại đây.
11.  Tích trượng: gậy thiếc. Cây gậy có tra những vòng bằng thiếc hoặc bằng đồng, mà nhà sư cầm theo khi đi khất thực hoặc du hành.
12.  Cửu hạn: hạn hán lâu ngày
13.  Sĩ công: Sĩ Nhiếp
14.  Cây dung: cây đa
15.  Vân, vũ , lôi, điện: mây, mưa , sấm , sét.
16.  Già lam: tên gọi tắt của Tăng già lam ma, dịch là Chúng viên, vườn sân nơi tăng chúng ở, từ gọi chung chỉ chùa chiền.
17.  Chùa Dâu , chùa Đậu , Tướng , Dàn: chùa Dâu , chùa    Đậu , chùa Tướng , chùa Dàn.
18.  Huyền linh: huyền diệu và linh thiêng.
19.  Một trương bi hùng: một trang bi hùng
20.  Lưu truyền: truyền rộng ra trong nhiều người, hoặc truyền lại cho đời sau.
21.  Bình Chiêm; bình loạn quân Chiêm Thành, không còn  chiến tranh, không còn loạn lạc.
22.  Đồng Cổ: tên một địa danh.
23.  Tưởng niệm công âm phù: tưởng nhớ công ơn âm thầm phù trợ.
24.  Hộ quốc trì dân: bảo vệ đất nước và che chở nhân dân.
25.   Đại hồng chung: chuông
26.  Thái vận trùng hưng: vận lành hưng thịnh trở lại.
27.  Võ công văn nghiệp: võ nghệ và văn chương.
28.   Rắp ranh: định sẵn, sắp sẵn, mưu mô làm việc gì.
29.  Châu trần: hai họ Châu , Trần nhiều đời kết thông gia với nhau.
30.  Nghĩa đá  vàng: nghĩa vợ tình chồng son sắt bên nhau.
31.  Mãn nhãn: đầy mắt, đâu đâu cũng thấy, hiện cả trước mắt.

 

 

1.   Giai nhân: người đàn bà đẹp.
2.  Thiên hương quốc sắc: vẻ đẹp sắ nước hương trời.
3.  Nhân hoàn: cõi nhân gian
4.   Động lòng bốn phương: ý nói; thay lòng đổi dạ , đa tình.
5.  Trầm oan: chết oan ( chết do nạn nước )
6.   Trối trăng:  trối lại ( nói khái quát )
7.   Hoàng Nhân: tên riêng.
8.   Hoa tiên: giấy tốt có in hoa lá, thường dùng cho các nhà nho viết thư hoặc đề thư.
9.  Bàng hoàng: Ở trong trạng thái tinh thần như choáng váng, sững sờ, tâm thần tạm thời bất định.
10.   Đạo thường gia phong: lẽ thường về nề nếp gia phong của một gia đình phong kiến. Nếp nhà.
11.  Chợ Hà Thám: tên một cái chợ thời Hùng Vương
12.  Thiền sơn tăng: vị Tăng tu thiền trên núi.
13.   Sắc không:lý có không trong giáo lý nhà Phật.
14.  Tít mù: ( Ở cách xa ) đến mức như mắt không còn nhìn thấy được nữa.
15.  Nói lông bông: nói không có chủ đích rõ ràng, nói không nghiêm túc , không đâu vào đâu.
16.  Tày: có thể so sánh với
17.   Sàm tin: tin theo lời gièm pha nói xấu người khác.
18.  Rồng :  nhà vua.
19.  Cô liêu: lẻ loi và hoang vắng.
20.  Hồng hoang: thuộc về một thời xa xưa , khi trời đất còn hỗn mang.
21.  Thập bát ban: mười tám môn võ.
22.  Quần nhau: đánh , ôm lấy nhau và dùng sức cố làm cho đối phương ngã xuống.
23.  Trá điêu: điêu ngoa và xảo trá.
24.  Man nhiên: không hạn độ , thấu trời.
25.  Quắp: co, gập cong vào phía trong, gập vào để ôm, giữ cho chặt.
26.  Thất tung: mất hết tung tích, không còn tin tức hoặc dấu vết.
27.  Đường mật: ( lời nói ) ngọt ngào dễ nghe, nhưng nhằm dụ dỗ lừa phỉnh.
28.  Khúc nội tình: ngững uẩn khúc ở trong lòng
29.  Nường : nàng, cô nương
30.  Phao vu: nói không đúng sự thật, bịa đặt chuyện xấu vu cho người nào đó.
31.  Gia hình: bắt phải chịu hình phạt.